تاثیر بی هوشی اسانس اسطوخودوس بر آسیب‌های بافتی و آنزیم های سرمی خون ماهی سفیدک سیستان (شیزوتراکس زارودنی)

دستیابی به یک داروی بیهوش‌کننده مناسب جهت بیهوشی سریع با بازگشت طولانی مدت و ایمن از آن، همواره دغدغه محققین علوم شیلاتی بوده است. در مطالعه حاضر به بررسی اثر بی هوش کنندگی اسانس اسطوخودوس روی ماهی شیزوتراکس پرداخته شد. تعداد 260 قطعه بچه ماهی شیزوتراکس با میانگین وزن و طول کل به ترتیب 50/1±69/58 گرم و طول 16/1±77/20 سانتی متر در غلظت های 200، 300 و 400 پی پی ام اسانس اسطوخودوس به شیوه حمام بیهوش شدند و جهت انجام بررسی آنزیم هایAST (آسپارتات آمینوترانسفراز)، ALT (آلانین آمینوترانسفراز) و ALP (آلکالین فسفاتاز) و آزمایش های بافت شناسی، اقدام به نمونه برداری از ماهیان در دو نوبت صفر (10 دقیقه پس از بیهوشی) و 24 ساعت پس از بیهوشی شد. اسانس اسطوخودس در غلظت 300 پی پی ام بیهوشی عمومی را القا کرده و تاثیری بر آنزیم های سرمی فوق الذکر نداشت و آسیب شناسی بافتی نشان داد که غلظت بهینه 200 پی پی ام خاصیت آرام بخشی و غلظت 300 پی پی ام غلظت مناسب بیهوشی فاقد تاثیرات جانبی است و می توان از این غلظت بدون نگرانی از آسیب های احتمالی اسانس مورد نظر استفاده نمود. مصرف اسانس اسطوخودوس به عنوان یک داروی استاندارد در امور بیهوشی و به عنوان جایگزین مواد شیمیایی متداول در ایجاد بیهوشی و آرام بخشی در ماهیان قابل توصیه است.